Cẩn trọng khi tăng men gan

Men gan cao có nguy hiểm không?

Khi tế bào gan bị tổn thương, các men gan sẽ tràn vào trong máu và xét nghiệm máu sẽ thấy men gan trong máu tăng. Nồng độ men gan trong máu khác nhau sẽ phản ảnh tình trạng tế bào gan bị tổn thương khác nhau.

Thông thường khi tế bào gan chết đi do quá trình lão hóa thì men gan sẽ được phóng thích vào máu và ở nồng độ dưới 40UI/L. Do đó men gan bình thường có các chỉ số sau: AST: 20 - 40 UI/L, ALT: 20 - 40 UI/L, GGT: 20 - 40UI/L, phosphatas kiềm: 30 - 110 UI/L. Khi nồng độ men gan tăng cao hơn giới hạn cho phép thì gọi là men gan cao.

Tăng men gan ảnh hưởng đến chuyển hóa của gan rõ nhất là những bệnh nhân viêm gan tối cấp dẫn đến suy chức năng gan và có thể tử vong. Viêm gan tối cấp nghĩa là vì một lý do gì đó gan tổn thương trên diện rộng, tổn thương ồ ạt dẫn đến men gan rất cao. Các phần gan lành không còn đủ đảm bảo đáp ứng chức năng của cơ thể nữa sẽ gây ra suy chức năng gan và tỉ lệ tử vong cao.

Cần ngừng ngay việc uống rượu bia khi có men gan tăng.

Nguyên nhân nào khiến men gan tăng?

Có nhiều nguyên nhân gây tăng men, trong đó có 2 nhóm chính là: Viêm gan do yếu tố bên ngoài như nhiễm độc (rượu, thuốc… ) và tổn thương gan do yếu tố virut, đặc biệt là viêm gan virut B, C và viêm gan.

Khi tế bào gan bị tổn thương, sẽ gây tăng men gan. Nồng độ men gan trong máu khác nhau sẽ phản ảnh tình trạng tế bào gan bị tổn thương khác nhau.

Trong bệnh viêm gan cấp tính do nhiễm khuẩn, nhiễm độc có đặc điểm là cả hai men này đều tăng cao. Men gan thường tăng sớm, trước khi xuất hiện vàng da, niêm mạc. Trong bệnh viêm gan virut, giai đoạn viêm gan mạn tính, xơ gan, ung thư gan thì các men gan tăng ít, kín đáo làm người bệnh dễ chủ quan.

Men gan là một loại enzym, nó không chỉ nằm ở gan mà còn có ở cơ, tim. Do đó, ngoài hai nguyên nhân chính trên, thì khi cơ bị tổn thương (dập nát) hoặc tim bị tổn thương (nhồi máu cơ tim) cũng sẽ gây men gan tăng.

Một nguyên nhân nữa cũng gây tăng men gan đó là bệnh tự miễn. Trong bệnh lý này, hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công cơ quan chính mình như là một yếu tố ngoại lai, gây ra phản ứng viêm và hủy hoại tế bào (bệnh viêm khớp dạng thấp, nhược cơ, viêm tuyến giáp, viêm gan, luput ban đỏ…. ). Với viêm gan tự miễn thì các tế bào lympho tấn công tế bào gan và gây tổn thương.

Chỉ số men gan càng tăng chỉ báo mức độ càng nặng của tổn thương gan.

Điều trị như thế nào?

Một điều đáng lưu ý là, khi tổn thương gan ở giai đoạn nặng thì mới có các triệu chứng ồ ạt, còn nếu ở giai đoạn sớm thì chỉ các triệu chứng thoảng qua và người bệnh thường không nhận thấy. Men gan tăng do rất nhiều nguyên nhân. Mặc dù có trường hợp có dấu hiệu của tăng men gan là đã có tổn thương gan, nhưng có trường hợp chỉ số men gan rất cao cũng không phải là điều quá lo sợ. Bác sĩ sẽ phải tìm nguyên nhân gây tăng men gan để điều trị gốc rễ và giúp hạ men gan. Chẳng hạn với bệnh viêm gan virut A khiến men gan tăng cao và triệu chứng lâm sàng rất rầm rộ, nhưng khi điều trị được căn nguyên thì bệnh nhân hoàn toàn khỏi bệnh và ổn định men gan. Nếu men gan tăng liên quan đến nhiễm độc thì loại bỏ độc tố (ngừng uống rượu, ngừng uống thuốc…). Liên quan đến virut viêm gan b, C… thì phải điều trị bệnh này dưới sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa. Đối với bệnh nhân bị viêm gan mạn, thậm chí là xơ gan thì phải được bác sĩ chuyên khoa giám sát để phát hiện biến chứng và dự phòng biến chứng.

BS. Lê Anh Tiến

Dấu hiệu ung thư vòm họng và hệ tiêu hóa bạn cần biết

Từ năm 2005 đến 2015, số ca mắc ung thư đã tăng 33%, chủ yếu do tác động kết hợp của quá trình lão hóa và tăng trưởng dân số. Người ta dự đoán số ca mắc ung thư mới sẽ tăng đến 70% trong vòng 20 năm tới.

Việc phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, giúp cho việc điều trị hiệu quả hơn, tăng tỷ lệ thành công. Một số dấu hiệu nên đi khám vùng miệng và vùng tiêu hóa:

- Thay đổi hệ sinh thái vùng miệng như khô miệng, nóng rát miệng, mảng trắng vùng miệng, khối u nhỏ, loét vùng miệng, hôi miệng...

- Thay đổi đại tiện, tiểu tiện, rối loạn tiêu hóa như đi tiểu thường xuyên bị tiêu chảy, khó chịu trong bụng, số lần đi tiểu nhiều hơn bình thường hoặc cảm thấy khó chịu khi đi tiểu. Xuất hiện máu trong phân, ho ra máu, khó chịu trong dạ dày...

Công nghệ nội soi chuẩn đoán, phòng ngừa và phát hiện sớm ung thư đường tiêu hóa mới nhất 2018 hiện nay tại nhật bản là công nghệ NBI tích hợp trong bộ xử lý CV- 190 Olympus Japan đã thực hiện tại phòng khám đa khoa Pacific Việt Nam

Theo Thạc sĩ, bác sĩ Hữu Nam (Phòng khám đa khoa Pacific), phát hiện sớm ung thư vòm miệng và đường tiêu hóa cần sự hỗ trợ công nghệ và bác sĩ chuyên sâu hàm mặt cũng như bác sĩ chuyên sâu hệ tiêu hóa. Đối với vùng miệng, khám trực tiếp bằng mắt có thể phát hiện được nhưng vùng tiêu hóa phải có công cụ hỗ trợ nội soi tân tiến kết hợp với bác sĩ chuyên sâu.

Các nhà khoa học Nhật Bản cùng với các chuyên gia đã nghiên cứu thành công công cụ phát hiện ung thư ở thời kỳ khởi phát mà trước đây không thể phát hiện được. Ứng dụng này giúp phát hiện sớm ung thư nhờ khả năng nhuộm màu và phóng đại 130 tích hợp tất cả vào dàn máy nội soi CV 190.

Từ sau 30 tuổi bạn nên tầm soát ung thư để phát hiện sớm sẽ tiết kiệm đáng kể chi phí y tế và tăng tuổi thọ. Việc này đơn giản bằng xét nghiệm ADN, khám kiểm tra ung thư vòm miệng, khám nội soi CV190 tầm soát ung thư tiêu hóa.

Hệ thống nội soi, siêu âm và xét nghiệm tại đa khoa Pacific

Bộ xử lý hình ảnh CV-190 Olympus Japan cho phép quan sát sự khác biệt các mao mạch và cấu trúc lớp niêm mạc giúp hỗ trợ quá trình chẩn đoán ung thư ở giai đoạn sớm.Hình ảnh độ phân giải cao HDTV.Khả năng mở rộng sử dụng cho nhiều chủng loại ống soi: nội soi dạ dày, tá tràng, đại tràng, khí phế quản, dạ dày trẻ em, đại tràng trẻ em, nội soi siêu âm, nội soi ổ bụng.

Phòng khám đa khoa Pacific tại 4 - 4B Lê Quý Đôn, P. 6, Q. 3, TP. HCM

Phòng khám Đa khoa Pacific được xây dựng theo mô hình bệnh viện Đa khoa Quốc tế với thiết kế 6 tầng lầu khang trang, hiện đại chia thành các khoa – trung tâm khám và điều trị chuyên sâu riêng biệt. Đây chính là địa chỉ chăm sóc sức khỏe toàn diện hàng đầu hiện nay đã được Sở Y tế cấp phép hoạt động và kiểm soát chặt chẽ về các tiêu chuẩn dịch vụ Y tế , là nơi trang bị máy nội soi mới 100% Olympus HQ 190 V chẩn đoán chính xác tình trạng – mức độ bệnh lý, hỗ trợ điều trị và tầm soát ung thưsớm đường tiêu hóa bằng kỹ thuật NBI của hãng Olympus, với dòng máy đời mới nhất, HQ 190 nhuộm màu và phóng đại 130 lần giúp phát hiện tế bào ung thư ở thời kì khởi phát (đây là tính năng nổi bật mà các thiết bị cũ không có được).

Phòng khám đa khoa Pacific 4 - 4B Lê Quý Đôn, P. 6, Q. 3, TP. Hồ Chí Minh. Tổng đài tư vấn: 1900 1043 www.pacifichealthcare.vn Thời gian làm việc: 07:00 - 20:00 (T2 – T7)

Sáng nắng chiều mưa, khổ sở vì chóng mặt

Ảnh minh họa

Hiểu về nhiệt độ cơ thể

Ai cũng biết, nhiệt độ cơ thể trung bình nằm quanh mức 36-37 độ, nam giới thường có thân nhiệt thấp hơn nữ giới, trẻ em thì hơi cao hơn người lớn. Nhiệt độ cơ thể cũng thay đổi lên xuống trong ngày, thấp nhất vào buổi sáng, cao nhất vào nửa buổi chiều. Thân nhiệt cũng thay đổi phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nữa, như lên cao khi tham gia các hoạt động thể chất, ăn uống… xuống thấp khi mặc quần áo ướt, trúng mưa…

Tất cả thay đổi về nhiệt độ của cơ thể được vùng dưới đồi của não bộ điều hòa. Khi nhiệt độ bên ngoài xuống thấp như sau khi mưa ở miền Nam hay gặp đợt khí lạnh của miền Bắc, mạch máu ngoại biên co lại, cơ thể xảy ra phản ứng tạo ra nhiệt làm thân nhiệt tăng lên. Khi nhiệt độ bên ngoài lên cao như những lúc nắng nóng hiện nay, mạch máu sẽ giãn nở, cơ thể toát nhiều mồ hôi để hạ thân nhiệt.

Cách phòng và chữa chóng mặt do nắng nóng

Hoạt động của cơ thể luôn trình tự là thế, tuy nhiên, chính ta lại thường hại ta khi đang nắng nóng 40 độ thì lại “quẹo lựa” vào siêu thị đang 17-21 độ khiến cơ thể hoàn toàn… bất ngờ nên nhẹ thì chóng mặt hoa mắt, nặng thì khó thở, ngất xỉu. Cơ thể khi đó đang có mức thân nhiệt cao, lỗ chân lông đang giãn nở, vào siêu thị, quán cà phê nào có nhiệt độ quá lạnh sẽ khiến mạch máu co lại đột ngột, gây thiếu máu não nên chóng mặt, choáng váng là điều tất nhiên. Nếu tránh nóng, chúng ta nên từ từ, đứng dưới mái hiên tầm 3-4 phút để thân nhiệt hạ xuống từ từ rồi hãy vào máy lạnh. Nếu đang nắng mà trời bỗng mưa, cơ thể bị hạ thân nhiệt đột ngột thì chúng ta phải mau chóng trú mưa hoặc tìm cách giữ ấm cơ thể. Không chỉ những ai di chuyển bằng xe máy, những người lưu thông ngoài đường bằng xe hơi cũng nên để ý độ chênh lệch giữa nhiệt độ trong xe và ngoài trời để tránh sốc nhiệt.

Trong một số trường hợp hoa mắt, chóng mặt cần phải cắt cơn ngay bằng thuốc, bạn có thể nhờ sự tư vấn của dược sĩ và chọn Acetyl-DL-leucine để điều trị chóng mặt hiệu quả. Hoạt chất này ngày càng được các chuyên gia khuyên dùng và người bệnh tin dùng khi gặp những chứng chóng mặt rõ và không rõ nguyên nhân, không chỉ bởi vấn đề chóng mặt do hạ thân nhiệt đột ngột. Người bệnh nên đọc kỹ toa thuốc, uống đủ liều, đủ thời gian, và nếu sử dụng liên tục trong 15 ngày mà bệnh lý chóng mặt không khỏi hoàn toàn, người bệnh nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị dứt điểm.

Phòng 5 bệnh trẻ dễ mắc vào mùa hè

Mùa hè nhiệt độ cao, cơ thể mất nhiều nước, dễ mệt mỏi, sức chống đỡ bệnh tật kém nên rất dễ nhiễm bệnh. Ở trẻ em, do sức đề kháng kém, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên vào mùa nắng nóng có nguy cơ cao mắc một số bệnh nguy hiểm. Việc phòng ngừa các bệnh dễ mắc trong mùa hè cho trẻ là rất quan trọng. Đó cũng là một yếu tố giúp trẻ tăng trưởng ổn định hơn.

Bệnh tay - chân - miệng

Bệnh do virut đường ruột Enterovirus (E71) và Coxcakieruses gây nên, lây chủ yếu theo đường tiêu hóa, từ người sang người. Bệnh thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi, nhiều nhất là ở nhóm trẻ dưới 3 tuổi. Ban đầu, trẻ thường sốt nhẹ, than đau họng, đau miệng, chảy nước miếng và biếng ăn hơn. Trẻ nhỏ thường đau khóc, bỏ bú. Khi đó, trong miệng trẻ đã có thể có những vết loét đỏ như vết lở miệng, xuất hiện nhiều ở vòm miệng, môi trong, lợi, lưỡi...

Quan sát có thể thấy những vết phát ban dạng phỏng nước hoặc vết nổi cộm trên da ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu gối, mông trẻ. Khi trẻ sốt hơn 390C và có những triệu chứng khác như bứt rứt, khó ngủ, quấy khóc hoặc ngủ li bì, thỉnh thoảng giật mình và giơ hai tay lên thì nên nghĩ đến biến chứng của bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, tiến triển nguy hiểm đáng ngại của bệnh là các biến chứng về thần kinh như run chi, co giật, gồng người, hốt hoảng, lơ mơ, thở nhanh. Đồng thời bệnh có thể gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm cơ tim, phù phổi cấp dẫn đến tử vong.

Về mùa hè, trẻ hay mắc bệnh tay-chân-miệng, sốt virut, sốt xuất huyết... cần chủ động phòng tránh.

Sốt virut

Trẻ thường sốt cao, đau mỏi người, đau đầu, có thể có triệu chứng của viêm đường hô hấp trên như: hắt hơi, sổ mũi, ho... Khi bị sốt do virut, triệu chứng sốt có thể duy trì trong vài ngày, dùng thuốc hạ sốt thông thường, thân nhiệt cũng không giảm là bao. Sau khi đỡ sốt, trẻ có thể phát ban (hay gặp nhất là sốt do virut Rubella). Biểu hiện chủ yếu là các ban đỏ mịn, thường xuất hiện vào ngày thứ 2- 4 của bệnh, ban thường mọc tuần tự từ đầu mặt xuống thân mình, chân và khi mất đi cũng theo tuần tự như vậy. Ngoài ra, trẻ thường có nổi hạch ở cổ, gáy, các hạch này có thể đau và tồn tại lâu. Bệnh thường diễn biến lành tính trong 3-5 ngày, điều trị chủ yếu là hạ sốt, bù nước điện giải bằng đường uống, bảo đảm dinh dưỡng và chăm sóc mũi họng tốt để hạn chế bội nhiễm. Cần theo dõi các dấu hiệu biến chứng: đau đầu, nôn nhiều, rối loạn ý thức, co giật... để phát hiện các triệu chứng của viêm não và cần được điều trị kịp thời.

Viêm não Nhật Bản B

Mùa hè nóng nực là cơ hội cho bệnh viêm não Nhật Bản B xuất hiện và khả năng bùng phát cao. Bệnh viêm não Nhật Bản B do virut Arbo gây ra. Virut gây bệnh được muỗi truyền từ súc vật sang người. Bệnh gặp chủ yếu ở trẻ em dưới 15 tuổi (chiếm tỉ lệ trên 90% số ca mắc) trong đó đa số là trẻ từ 1-5 tuổi nhưng người lớn cũng có thể mắc bệnh (nếu chưa có miễn dịch). Bệnh có tỉ lệ tử vong khá cao hoặc để lại di chứng thần kinh nặng nề. Biểu hiện thường gặp là: sốt cao, đau đầu, nôn, rối loạn ý thức, co giật rồi đi vào hôn mê nhanh chóng. Một số trường hợp có biểu hiện liệt thần kinh. Khi trẻ có những biểu hiện bệnh, cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị nhằm hạn chế tỷ lệ tử vong và di chứng sau này. Đây là bệnh lý khá nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tiêm chủng vắc-xin là biện pháp phòng viêm não Nhật Bản B hiệu quả nhất.

Sốt xuất huyết (SXH)

Bệnh SXH thường gia tăng nhanh vào mùa hè. Bệnh SXH Dengue là một bệnh do virut lây truyền do muỗi thường gặp nhất ở người. Bệnh nhi thường khởi phát bệnh với sốt cao đột ngột, trước đó trẻ hoàn toàn khỏe mạnh, thời gian sốt từ 2- 7 ngày, kèm theo biểu hiện sau: đỏ phừng mặt, da sung huyết, đau nhức cơ, đau khớp, đau đầu. Một số trường hợp kèm đau họng, viêm kết mạc mắt, mệt mỏi, buồn nôn và nôn. Ở trẻ nhũ nhi có thể kèm triệu chứng ho sổ mũi hay tiêu chảy. Sau đó, bệnh nhi có thể biểu hiện xuất huyết như chấm xuất huyết (những chấm đỏ không biến mất khi ấn vào), thường ở cẳng tay, cẳng chân, nách, ngực, thắt lưng, xuất huyết niêm mạc như chảy máu mũi, chảy máu răng, đi cầu ra máu. Gan có thể to sau vài ngày. Một số trường hợp diễn biến đến sốc SXH với biểu hiện chân tay lạnh, mạch nhanh, huyết áp kẹp không đo được. Tất cả những trường hợp trên phải được cấp cứu ngay, đề phòng diễn biến xấu nguy hiểm tính mạng.

Tiêu chảy cấp

Tiêu chảy cấp có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng 80% xảy ra ở trẻ dưới 2 tuổi. Nguyên nhân gây tiêu chảy có thể là vi sinh vật gây bệnh như vi khuẩn (lỵ, thương hàn, tả...) hoặc virut, nấm, ký sinh trùng đường ruột. Tiêu chảy cấp thường do ăn phải thức ăn, nước uống bị nhiễm khuẩn hoặc tiếp xúc với phân của người mắc bệnh tiêu chảy cấp. Triệu chứng bệnh: trẻ đi ngoài 10 - 15 lần/ngày, phân lỏng, nhiều nước, có mùi chua nhiều khi có nhầy máu; Nôn liên tục hoặc vài lần trong ngày, thường nôn sau khi ăn; Trẻ biếng ăn hơn, uống nhiều nước, tiểu ít; Có thể có các biểu hiện về viêm đường hô hấp như ho, chảy mũi, khám thấy viêm họng cấp, phát ban. Tiêu chảy cấp ở trẻ em nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm. Tình trạng kéo dài làm cơ thể không hấp thu được chất dinh dưỡng và cơ thể suy nhược, giảm miễn dịch.

Các biện pháp phòng bệnh mùa hè cho trẻTạo thói quen vệ sinh cá nhân tốt như rửa tay sạch sẽ, đúng cách trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và chơi đùa. Ăn uống hợp vệ sinh: việc chế biến và bảo quản đồ ăn, thức uống phải thật sạch sẽ nhằm loại trừ tối đa các tác nhân gây bệnh ở đường tiêu hóa có thể gây hại cho sức khỏe của trẻ. Đảm bảo dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày, khuyến khích trẻ uống nhiều nước.Giữ môi trường sống thông thoáng, sạch sẽ, phát quang môi trường, loại bỏ những nơi nước đọng nhằm ngăn chặn sự phát triển của muỗi. Duy trì thói quen nằm màn khi ngủ, kể cả buổi trưa.Khi phát hiện sức khỏe của trẻ có dấu hiệu bất thường, cần đưa trẻ đi khám bệnh và điều trị kịp thời.

BS. Lê Anh

Gãy xương nào cần phải phẫu thuật?

Đây là phương pháp điều trị bắt buộc đối với các trường hợp gãy xương bánh chè di lệch, gãy mõm khuỷu tay di lệch, gãy lồi cầu xương cánh tay di lệch, gãy thân xương đùi người lớn, gãy di lệch gần khớp xương và nội khớp xương.

Điều trị gãy xương nhằm mục đích phục hồi hình thái giải phẫu của xương bị gãy cho được hoàn hảo, nhờ đó phục hồi chức năng hoàn toàn cho xương gãy. Việc điều trị gãy xương ngoài các phương pháp chính như phương pháp nắn xương, bó bột bất động và vận động; phương pháp kéo liên tục; phương pháp điều trị cơ năng và phương pháp y học dân tộc thường được thực hiện thì phương pháp điều trị phẫu thuật có nhược điểm là chậm liền xương và hay gây ra tai biến nhiễm khuẩn; vì vậy phòng phẫu thuật xương phải có đủ điều kiện chống nhiễm khuẩn tốt và trang bị các phương tiện kỹ thuật hiện đại.

Quá trình liền xương là một quá trình sinh học phức tạp được các nhà khoa học nghiên cứu từ đầu thế kỷ thứ 18. Can xương được hình thành do sự lắng đọng của chất calci vào khối máu tụ lại ở ổ xương gãy, sự cốt hóa mô tế bào hạt, sự cốt hóa màng xương và sự xâm nhập của các tế bào bạch huyết máu... Quá trình liền xương được tiến triển qua các giai đoạn gồm: giai đoạn ứ máu, giai đoạn can xương nguyên phát và giai đoạn can xương thể xương.

Giai đoạn ứ máu

Sau gãy xương, máu tụ ở ổ gãy là nguyên liệu để tạo thành can xương non. Chung quanh ổ gãy xương có hiện tượng ứ máu, giãn mạch và thoát dịch. Khoảng 2 - 3 ngày, các tế bào phát triển mạnh mẽ. Các mạch máu mới sinh phát triển và khối máu tụ biến đổi dần thành một mô liên kết non kiểu bào thai, lấp đẩy kẽ hở giữa hai đầu xương.

Giai đoạn can xương nguyên phát

Vào khoảng ngày thứ 20 trở đi, can xương nguyên phát thể sụn được hình thành từ mô liên kết non. Lúc này hai đầu xương gãy bắt đầu dính vào nhau. Nếu bất động càng tốt thì càng mau hình thành các bè xương trong sụn để chuyển thành can xương thể xương. Với các kỹ thuật điều trị hiện đại cố định ổ xương gãy tuyệt đối và tạo sức ép, can xương thể sụn ít xuất hiện mà can xương thể xương xuất hiện như những mối hàn khéo léo để hàn hai đầu xương gãy lại với nhau.

Phẫu thuật có nhược điểm là chậm liền xương và hay gây ra tai biến nhiễm khuẩn

Giai đoạn can xương thể xương

Các bè xương xuất hiện trong can xương thể sụn ngày càng lan rộng và gắn vững chắc hai đầu xương gãy với nhau vào khoảng thời gian từ ngày 40 đến ngày 60. Sau đó can xương được tiếp tục củng cố. Trong nhiều yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tạo can xương, tạo xương thì yếu tố mạch máu là yếu tố quan trọng nhất. Thực tế máu đến xương qua màng xương là chính, qua động mạch nuôi xương vào ống tủy xương đến màng trong xương. Máu còn qua các mạch máu vào đầu xương. Máu đem đến ổ gãy nhiều chất và nhiều tế bào để tạo can xương phù hợp với cấu tạo tự nhiên và phù hợp với nhiệm vụ sinh học của xương. Nếu trường hợp bất động kém thì can xương to xù và xấu. Khi bất động quá tốt nhờ kỹ thuật mổ xương hiện đại thì các đầu xương gãy được hàn lại bằng mối hàn xương mỏng manh sẽ không còn nhìn thấy can xương trên phim chụp X-quang nữa thì cũng không đạt được hiệu quả điều trị vì khi tháo bỏ phương tiện kim loại cố định, ổ xương gãy sẽ chịu áp lực yếu và dễ bị gãy lại. Như vậy các đầu xương gãy chỉ cần bất động tương đối, ổ xương gãy được hàn bằng một can màng xương ở mức độ trung bình thì kết quả điều trị sẽ vững chắc hơn. Lưu ý các mạch máu nuôi xương cần được bảo vệ, nguyên liệu máu tụ không nên lấy bỏ... vì chúng là yếu tố quan trọng để giúp hình thành can xương. Thực tế việc điều trị gãy xương được chữa trị bảo tồn theo phương pháp cơ năng sẽ đáp ứng được yêu cầu này.

Sau khoảng vài ba năm chụp lại phim X-quang sẽ không còn nhận biết về vết tích của ổ gãy trước kia

Có thể nói quá trình liền xương xảy ra khá độc đáo, khác hẳn với trường hợp liền da, liền gân, liền sẹo ở các vết thương nội tạng... Khi da bị rách, gân bị đứt, ruột bị thủng thì chỉ cần sau 3 tuần điều trị chỗ bị rách, bị đứt, bị thủng được khâu lại sẽ hình thành sẹo; sẹo này có tính vững chắc sau khoảng 1 đến 2 tuần và tồn tại suốt đời, quá trình liền sẹo thường kết thúc khoảng sau 1 tháng. Trường hợp trẻ em bị gãy xương nếu hai đầu xương gãy nắn lại chưa được hoàn hảo, còn chồng lên nhau thì sau một tháng sẽ hình thành một can xương to xù, can xương này sẽ được sửa sang lại nhờ các tạo cốt bào và hủy cốt bào. Chỗ nào thừa sẽ biết mất, chỗ nào thiếu sẽ được đắp thêm xương vào; dần dần các vách xương ngăn hai ống tủy xương sẽ được đục thông. Sự sửa sang sẽ được tiếp tục mãi và sau khoảng vài ba năm chụp lại phim X quang sẽ không còn nhận biết về vết tích của ổ gãy trước kia nữa với dấu hiệu xương khá thẳng, vỏ xương đều đặn, ống tủy xương thông như chưa hề bị gãy xương. Đối với trường hợp những người cao tuổi, sự liền xương và sự sửa sang của can xương có thể chậm hơn nhưng vẫn tiến triển theo tiến triển của quá trình liền xương.

Nguyên liệu máu tụ không nên lấy bỏ... vì chúng là yếu tố quan trọng để giúp hình thành can xương

Mặc dù các trường hợp gãy xương này được chỉ định phẫu thuật chỉ chiếm tỉ lệ nhỏ khoảng 2 - 5% nhưng có nhược điểm là chậm liền xương và hay gây ra tai biến nhiễm khuẩn. Vì vậy việc phẫu thuật phải được thực hiện ở các bệnh viện có đủ điều kiện chống nhiễm khuẩn tốt, có bác sĩ chuyên khoa về chấn thương chỉnh hình lành nghề và được trang bị đầy đủ các phương tiện kỹ thuật hiện đại để tránh các tai biến và biến chứng có thể xảy ra.

BS. NGUYỄN TR M ANH

Thực phẩm lấy lại năng lượng ngày hè

Khi cơ thể cảm thấy mệt mỏi, uể oải là lúc bạn cần bổ sung những dưỡng chất cần thiết để tăng năng lượng. Dưới đây là những thực phẩm bổ sung năng lượng tốt nhất

Sữa chua

Sữa chua rất giàu protein và chứa các lợi khuẩn giúp giảm triệu chứng mệt mỏi, tốt cho tiêu hóa. Đây cũng là lựa chọn tuyệt vời để tăng cường năng lượng.

Dưa hấu

Dưa hấu, chứa lượng nước cao và chất điện giải, là loại trái cây giúp bổ sung năng lượng nhanh chóng.

Yến mạch

Yến mạch giàu protein, mangan, vitamin B1, chất xơ và carbohydrate giúp tăng cường năng lượng cho cơ thể.

Sôcôla đen

Mặc dù sôcôla có chứa lượng calo lớn nhưng chúng có hiệu quả trong giải phóng cơ thể bạn khỏi sự mệt mỏi. Đặc biệt, sôcôla đen hoạt động giống như một phép màu kỳ diệu.

Nó rất giàu caffein và flavanol mà có thể giúp tăng lưu lượng máu đến bộ não và cải thiện mức độ tập trung của bạn. Nói như vậy vẫn là chưa đủ vì sôcôla đen cũng được đóng gói với lượng nhiều chất chống ôxy hóa, sắt và magiê.

Trà xanh

Trà xanh cũng là thức uống “đánh bay” mệt mỏi. Chất polyphenol có trong trà xanh giúp giảm những căng thẳng tâm thần và tăng cường năng lượng.

Hạt bí ngô

Hạt bí ngô giàu protein, vitamin và acid béo omega 3. Tất cả các dưỡng chất này giúp cung cấp năng lượng và xua tan mệt mỏi.

Vài ý tưởng trường sinh độc lạ từng được con người áp dụng

Trường sinh bất tử, ước muốn ngàn đời của nhân loại

Theo Bách khoa thư mở (WP) trường sinh bất lão (Immortality) là thuật ngữ chỉ sự sống tồn tại đời đời, vĩnh cửu bằng các hình thức can thiệp y sinh vào cơ thể động vật và cao hơn là con người. Giới tương lai học và triết học đã đưa ra nhiều giả thuyết về sự bất tử của con người và biện hộ, sự bất tử có thể đạt được trong tương lai gần. Aubrey de Grey, chuyên gia người Anh, đã phát triển một loạt các giải pháp y sinh để đảo ngược quá trình lão hóa của con người (gọi là SENS). Sự vắng mặt của sự lão hóa sẽ cung cấp cho con người với sự bất tử sinh học nhưng không phải bất tử cho đến chết bởi chấn thương vật lý.

Theo quan điểm của của các trường phái tôn giáo, sự bất tử thường được xác định là một trong những lời hứa của Thiên Chúa hoặc các vị thần khác. Còn quan điểm khoa học thì sự bất tử chưa thể chứng minh được và không tin vào quan điểm của các tôn giáo. Ngay cả nhà bác học lừng danh người Đức Albert Eintein (1879 - 1955) cũng phê phán sự hạn chế của các quan điểm tôn giáo: “Tôi không tin vào sự bất tử của cá nhân. Tôi coi đạo đức chỉ liên quan đến con người mà thôi và không có một quyền lực siêu nhân nào ở đằng sau cả”, Albert Eintein, nhận xét. Theo Einstein điều này mâu thuẫn với quan niệm của tôn giáo về tính toàn năng của Thượng đế. Sự ban thưởng, trừng phạt chỉ chứng tỏ sự bất lực. Hơn nữa, dùng sự ban thưởng và trừng phạt để kích thích hành vi đạo đức sẽ dẫn đến sự ích kỷ của con người.

Trường sinh bất tử là ước muốn ngàn đời của nhân loại

Albert Eintein bác bỏ các quan niệm tôn giáo và đưa ra ý tưởng sự bất tử tương đối. Gồm hai dạng: dạng thứ nhất nằm trong trí tưởng tượng của con người, do vậy chỉ là một ảo tưởng. Có một sự bất tử tương đối đó là sự duy trì ký ức về một cá nhân qua một số thế hệ. Tuy nhiên, chỉ có một sự bất tử thật sự duy nhất, ở phạm vi vũ trụ, đó là sự bất tử của chính vũ trụ, ngoài ra không còn sự bất tử nào khác. Sự bất tử tương đối của cá nhân được thực hiện thông qua những việc làm tốt, những tấm gương hy sinh, bằng những sự nghiệp và công trình đóng góp cho sự giải phóng nhân loại, vào sự phát triển văn hóa và văn minh nhân loại mà người ta quen gọi là “có cái chết hóa thành bất tử”. Sự bất tử tương đối của cá nhân còn thể hiện ở sự tồn tại lâu dài của một người đã chết trong ký ức của nhiều thế hệ mai sau. Một người chỉ thật sự chết khi hoàn toàn không còn tồn tại trong ký ức của người sống. Lý luận về sự bất tử tương đối này không chỉ bác bỏ ảo tưởng sự bất tử của cá nhân theo quan niệm tôn giáo mà khắc phục được quan niệm tầm thường coi cuộc sống của con người chỉ ngắn ngủi trong mấy chục năm và cái chết là sự chấm dứt hoàn toàn. Vì vậy, sự bất tử tương đối có vai trò thúc đẩy hành vi đạo đức của con người theo những khía cạnh tích cực như trách nhiệm, nghĩa vụ của con cháu, coi như sự báo hiếu đối với tổ tiên là chăm lo cho sự bất tử của các thế hệ đi trước bằng những việc làm thiết thực như việc bảo quản phần mộ người quá cố, những kỷ vật của người chết để lại, thờ cúng, tổ chức kỷ niệm ngày sinh, ngày giỗ của tổ tiên...

Theo Albert Eintein không có trường sinh đích thực mà chỉ có trường sinh tương đối

Những ý tưởng trường sinh lạ từng được ghi danh trong y văn thế giới

Tiêm tinh hoàn động vật để trường sinh bất lão:

Trở lại năm 1889, một nhà khoa học nổi tiếng người Pháp, Brown-Sequard, đã đưa ra một thông báo gây sốc về một phát minh chữa bệnh bất lực, làm cho người ta có sức sống trở lại, trẻ mãi không già và đã được chính nhà khoa học này dùng bản thân để thử nghiệm. Brown-Sequard nghiền nát tinh hoàn của chó, tạo ra một dung dịch dạng lỏng và tiêm vào đùi. Brown-Sequard tuyên bố, sau khi làm như vậy, ông cảm thấy khỏe ra, chính vợ ông là người kiểm chứng kết quả nghiên cứu của chồng. Trong khi đám đông chưa hết giật mình thì Brown-Sequard lại tuyên bố tiếp ông còn dùng tinh hoàn chuột lang và có tác dụng tương tự như tinh hoàn chó.

Sự việc trên diễn ra vào cuối thế kỷ 19 khi kiến thức khoa học của nhân loại còn hạn chế. Hơn nữa Brown-Sequard lại là một nhà khoa học khá uy tín, nên nhiều người tin vào phương pháp mà Brown-Sequard đưa ra. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế thì hoài nghi, đặc biệt là tính thực tiễn khoa học. Cuối cùng các nhà khoa học đã kiểm chứng nghiên cứu đã được cấp bằng sáng chế của Brown-Sequard với liệu pháp giả dược để đối chứng. Hóa ra phương pháp của Brown-Sequard chẳng mang lại tác dụng gì. Ngay cả tác dụng tạm thời như giảm bớt rối loạn chức năng cương dương cũng không có. Sau khi các kết luận trên được công bộ, do xấu hổ và tự trọng, Brown-Sequard đã bỏ nghề, sống phần đời còn lại trong ẩn danh. Chưa dừng tại đó, ngay sau tiêm các dung dịch tinh hoàn này vào đùi, nó đã biến chân Brown-Sequard thành chiếc cột đình vì viêm nhiễm và hoại tử.

Tự ướp xác với niềm tin bất tử của các nhà sư:

Y văn thế giới đã từng đến các nhà sư Phật giáo ở nhiều nơi, đặc biệt là các tu viện tọa lạc tại những vùng núi xa xôi đã tự ướp xác sau khi chết với niềm tin được bất tử mặc dù nhiều triết lý Phật giáo không quan tâm nhiều đến vật chất.

Một trong 24 xác sống Sokushinbutsu của các nhà sư Nhật Bản

Để đạt được điều này, các nhà sư đã tham gia vào quá trình tự hành gọi là tự xác ướp. Đây là cách thực hành khủng khiếp, bắt đầu bằng một chế độ ăn uống đặc biệt diễn ra trong nhiều năm. Một khi gần tới đích, các nhà sư đã áp dụng một chế độ ăn đặc biệt, gồm các thành phần có tác dụng bảo vệ cơ thể sống mãi. Sau đó họ tự nhốt trong một căn hầm, được chôn ở bên trong với một lỗ thoát khí nhỏ duy nhất. Nhà sư liên tục rung chuông để báo hiệu đang ngồi thiền, và khi tiếng chuông chấm dứt thì nắp hầm được bịt lại. Sau một vài năm, hầm được mở ra và cơ thể được kiểm chứng. Nếu không thấy bất kỳ dấu hiệu phân hủy hay bốc mùi, việc tự xác ướp coi như thành công. Một số người tin rằng, một ngày nào đó, có thể là hàng trăm, thậm chí hàng ngàn năm, các nhà sư này có thể tỉnh lại khi uyên bác của họ thực sự cần đến cho xã hội.

Tự truyền máu của những người trẻ tuổi để trẻ hóa trở lại:

Ngoài các công nghệ khả thi đã được y văn nhắc đến, đặc biệt là sử dụng kỹ thuật lạnh đông ướp xác chờ ngày tái thế, còn có một giải pháp trường sinh khác hiện đang được quan tâm. Đó là giải pháp tự truyền máu những người trẻ tuổi. Thực ra, cách làm này có từ lâu nhưng nay lại được đưa ra áp dụng. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng những con chuột già được truyền máu của những con chuột trẻ sẽ trẻ trở lại và sống lâu hơn, mặc dù điều này chưa thấy các nghiên cứu đề cập đối với con người.

Một trong những người tiên phong di đầu ứng dụng kỹ thuật trên là tỷ phú ngưới Đức Peter Thiel (51 tuổi), người có tên trong danh sách 400 người giàu nhất thế giới, với khối tài sản lên tới 2,8 tỉ USD (2018). Ngoài việc kinh doanh kiếm tiền, Peter Thiel đã quyết định mua máu của những người trẻ tuổi để truyền cho bản thân, với hy vọng, nó sẽ kéo dài tuổi thọ. Thực hư dự án tiếp sức của Peter Thiel ra sao đến vẫn chưa được tiết lộ, nhưng rõ ràng những người giàu có có thể mua được mọi thứ, điều mà nhiều nhà đạo đức học lo ngại vì nó phi đạo đức dưới mọi hình thức khác nhau.

Tải nội dung não người vào máy tính để lưu giữ vĩnh hằng:

Những người giàu có trên thế giới luôn bị ám ảnh bởi ý nghĩ tuổi thọ. Trong khi hầu hết chi tiền để chăm sóc sức khỏe khi còn sống thì lại có người áp dụng những giải pháp bất tử “xưa nay hiếm”. Tiêu biểu như doanh nhân công nghệ cao ở Thung lũng Silicon, Sam Altman, 32 tuổi đã đặt một khoản tiền lên tới hơn 10 nghìn USD để được cho vào danh sách chờ của start-up có tên là Nectome. Hãng này quảng cáo có thể ướp xác và bảo vệ bộ não người chết bằng cách tải lên đám mây. Về cơ bản, quá trình trên tương tự như tự sát, ướp xác và bảo quản bộ não để sử dụng sau này.

Doanh nhân Sam Altman và ước muốn được lưu giữ não vĩnh cửu trong máy tính

Tuy nhiên, để bảo quản mãi mãi tâm trí của mình, tỉ phú 32 tuổi phải chết trong một quá trình gần giống như tự tử có trợ giúp, điều này mới chỉ hợp pháp ở 5 bang của Mỹ. Thậm chí ở 5 bang này, người tự tử phải đang có bệnh hiểm nghèo và được dự đoán chỉ sống được thêm vài tháng mới được phép. Để hợp pháp hóa dịch vụ, Nectome dự định cấy vào khách hàng một căn bệnh hiểm nghèo, hóa chất ướp xác có thể giữ cho cơ thể đóng băng mà không bị phân hủy đến hàng trăm, thận chí hàng nghìn năm. Ý tưởng số hóa trí não của con người và lưu trữ trong máy tính đang thu hút sự chú ý của các nhà khoa học ở Thung lũng Silicon. Dự kiến, bộ não của con người có thể tải lên điện toán đám mây trong vòng 50 năm nữa. Nếu thành công, về mặt lý thuyết, nó có thể giữ cho ý thức của con người sống mãi, sau đó chuyển thành một dạng cơ thể robot để “trẻ mãi không già”.

BS. BÍCH KIM

(Theo TTN/RC- 6/2018)